Twoje prawa jako konsument
Jeżeli jesteś konsumentem czyli w myśl definicji zawartej w art. 5 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 126, poz. 715 z późn. zm.) osobą fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową to możesz skorzystać z Sankcji Kredytu Darmowego.
Kto może skorzystać z SKD?
Sankcja kredytu darmowego (SKD) została przez ustawodawcę określona w art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011
roku o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 126, poz. 715 z późn. zm.) To w tym przepisie znajduje się odpowiedź
na pytanie kiedy sankcja kredytu darmowego może zostać zastosowana.
W przypadku naruszenia przez kredytodawcę określonych w tym przepisie obowiązków kredytobiorca
zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony
w umowie.
Jakie warunki powinna spełniać umowa?
Z ustawy o kredycie konsumenckim wynika, że z sankcji kredytu darmowego nie wszyscy konsumenci mogą skorzystać.
Aby spłacać kredyt bez odsetek i innych kosztów trzeba wiedzieć, że:
Maksymalna kwota kredytu wynosi 255 550 zł,
Sankcja kredytu darmowego nie obejmuje kredytów hipotecznych.
Twoja umowa kredytu musi być zawarta po 18.12.2011r.
Sankcja kredytu darmowego dotyczy produktów bankowych takich jak kredyty i pożyczki, kart kredytowych i innych form pozabankowego pożyczenia takich jak chwilówki.
Od zamknięcia kredytu nie minął rok.
Jak uzyskać zwrot prowizji bankowej?
W pierwszej kolejności trzeba sprawdzić czy umowa kredytu bądź pożyczki zawiera prowizje bądź opłatę przygotowawczą. Po dokładnym prześledzeniu umowy z pewnością znajdziemy taki punkt, który o tym stanowi. Jednak trzeba pamiętać, że nie wszystkie banki pobierają prowizję czy opłatę przygotowawczą dlatego tak ważna jest pomoc profesjonalnego prawnika, który bardzo precyzyjnie prześledzi jej treść. W sytuacji wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego kredytodawca (bank, instytucja pożyczkowa) ma obowiązek proporcjonalnie obniżyć i zwrócić konsumentowi wszystkie koszty takiego kredytu, w tym prowizję z tytułu udzielenia kredytu czy opłatę przygotowawczą (art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim). Następnym ważnym zagadnieniem jest szeroko ostatnio poruszana kwestia pobieranych odsetek od kredytowanych kosztów. Często zdarza się, że prowizja, stanowiąca pozaodsetkowe koszty umowy, jest pobierana jednorazowo przy uruchomieniu kredytu/pożyczki podczas gdy zawiera się w ratach kapitałowych, które mają być spłacane według harmonogramu, co prowadzi do naliczana odsetek zarówno od kwoty udostępnionego kapitału, jak i pozaodsetkowych kosztów umowy (tj. prowizji), co jest niedopuszczalne według ustawy o kredycie konsumenckim i stanowi okoliczność uzasadniającą złożenie przez kredytobiorcę oświadczenia o kredycie darmowym. Takim działaniem kredytodawca naruszył obowiązek informacyjny wynikający z art. 30 ust. 1 pkt. 6, 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim odpowiednio poprzez naliczanie odsetek zarówno od kapitału, jak i od prowizji, co spowodowało, że podana RRSO (Rzeczywistą Rocznę Stopę Oprocentowania) w umowie była błędna .Bank od początku przyjmuje takie wartości do wyliczenia RRSO, wówczas wskazane wartości od samego początku są błędne. Reasumując tylko od całkowitej kwoty kredytu bank może prawidłowo naliczać oprocentowanie. W przypadku gdy,z umowy wynika, że bank kredytował koszty kredytu, wówczas nie da się na tej podstawie określić jakikolwiek poziomu RRSO. Kredytodawca określając wartość RRSO zrobił błąd, bo wziął pod uwagę zupełnie inne wartości niż te, które narzuca nie tylko ustawa, ale także dyrektywa. Praktyka naliczania wysokich prowizji od kredytu i kredytowania tej prowizji często powoduje, że kwota odsetek faktycznie zapłaconych od całkowitej kwoty kredytu po przeliczaniu na wartość wyrażoną w procentach od całkowitej kwoty kredytu często wykracza ponad poziom maksymalnych odsetek wskazanych w art. 359 § 21 k.c. a to z kolei powoduje naruszenie z art. 30 pkt 6 ustawy o kredycie konsumenckim. Dzieje się to zwłaszcza w przypadku gdy prowizja jest kredytowana a jaj poziom jest bliski maksymalnego poziomu.Jakie dokumenty potrzebne złożenia oświadczenia o SKD
Podstawą do skorzystania z sankcji kredytu darmowego jest złożenie przez konsumenta stosownego oświadczenia na piśmie, o którym mowa jest w art. 45 w/w ustawy. Na pewno do złożenia takiego oświadczenia niezbędna będzie umowa kredytowa, na którą można będzie się powołać w oświadczeniu i z której będzie wiadomo do jakiego podmiotu mamy to oświadczenie skierować. Pomocnym będzie także pierwszy wydany przy podpisaniu umowy harmonogram spłaty, dzięki któremu prawnik z łatwością stwierdzi czy prowizja była kredytowana i były naliczane od niej odsetki.
SKD w Polsce jak kształtuje się orzecznictwo sądów?
Pomimo, że zagadnienie Sankcji Kredytu Darmowego nie jest nowością, bo przecież ustawa jest z 2011 r. to wcześniej rzadko kto się na nią powoływał. Można powiedzieć, że sprawy frankowiczów nadały drugie życie tej ustawie i obecnie jest duże zainteresowanie tym tematem, który dotyka przecież miliona Polaków. Osobiście nie znam osoby, która nie brała choćby jednej w swoim życiu pożyczki czy kredytu, a darmowy kredyt bez odsetek i
dodatkowych kosztów jest możliwością pozostawienia części pieniędzy w domowym budżecie.
Linia orzecznicza co do zagadnienia SKD nie jest jeszcze w pełni ukształtowana, a to ze względu na to, że sprawy nadal toczą się w sądach i nie jest jeszcze tak dużo prawomocnych wyroków. Jednak część orzeczeń można przedstawić, a mianowicie w wyroku z dnia 30 stycznia 2019 r. Sąd Najwyższy sygn. akt I NSK 9/18 potwierdził,
że pojęcie kredytu użyte w art. 54 u.k.k. nie może być interpretowane w oderwaniu od całkowitej kwoty kredytu. Skoro na tle art. 5 pkt 7 u.k.k. całkowita kwota kredytu” oznacza środki faktycznie udostępnione konsumentowi (art. 3 lit.1 dyrektywy 2008/48/WE), to w wypadku odstąpienia od umowy konsument jest zobowiązany do uiszczenia odsetek naliczanych tylko od środków faktycznie mu udostępnionych, czyli od
„całkowitej kwoty kredytu”. Brak więc podstaw do obciążania konsumenta odsetkami od kosztów kredytu, nawet w wypadku udzielenia kredytu w celu sfinansowania tych kosztów.
Takie samo zdanie wyraził Sąd Apelacyjny w Warszawie VII Wydział Gospodarczy w wyroku z dnia 30.10.2017 r. w sprawie o sygn. Akt: VII
ACa 879/17 a także Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny w wyroku z dnia 15.02.2017 r. o sygn. Akt: VI ACa 560/16 oraz Sąd Apelacyjny w Poznaniu XV Wydział Cywilny Odwoławczy w wyroku z dnia 20 czerwca 2023 r., sygn. akt: XV Ca 2028/22
W wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 08.10.2021 r. sygn. akt: I ACa 59/21 czytamy, że naruszenie,
o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, oznacza niewykonanie lub nienależyte wykonanie
przez kredytodawcę obowiązku, jaki wynika z tego przepisu, a dla zastosowania sankcji kredytu darmowego nie ma
znaczenia zakres lub istotność naruszenia ani jego wpływ na interesy konsumenta. Przesłanką stosowania komentowanego omawianej sankcji nie jest również wystąpienie szkody w majątku konsumenta, nie jest ona
oparta na konstrukcji odpowiedzialności odszkodowawczej kredytodawcy.
Natomiast w wyroku z dnia 20 maja 2021 r. Sąd Okręgowy w Łodzi – III Wydział Cywilny Odwoławczy o sygn.
akt: III Ca 339/20 podał, że wskazanie w treści umowy całkowitej kwoty kredytu o wartości wyższej niż w
rzeczywistości stanowi naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o kredycie konsumenckim i może stanowić podstawę
do zastosowania wobec kredytodawcy tzw. sankcji kredytu darmowego.
Redakcja: r.pr. Jolanta Mietelska, 22.11.2024 r.